Η Ελλάδα κλίνει ευλαβικά το γόνυ για να αποχαιρετήσει τον σπουδαίο και εκλεκτό γιο της Μανώλη Γλέζο, ο οποίος αναχώρησε σαν έτοιμος από καιρό για τη σφαίρα της αθανασίας που την κέρδισε πανάξια σε βάθος χρόνου.
Ανήκω στους ευλογημένους που τον γνώρισαν και συνομίλησαν μαζί του. Και είναι σήμερα μεγάλη η συγκίνησή μου καθώς αναλογίζομαι το εύρος και το βάθος της αναγνώρισης που κατάφερε να κερδίσει σε όλη τη διαδρομή του: από την ευγενική κυρία στην πλατεία του χωριού του, του Απεράθου, που όταν ρωτήσαμε πού είναι το σπίτι του μας είπε στη συνέχεια, χωρίς να ρωτήσουμε, ότι ήταν εκεί και θα μπορούσε να μας δεχτεί, από τους έφηβους μαθητές του Βαρβακείου που τους καθήλωνε με τη συναρπαστική αφήγησή του και κέρδιζε τον θαυμασμό τους για τη ζωντάνια, την απλότητα και την παλληκαριά του, από τους παλιούς συναγωνιστές και συντρόφους του που όλοι τους είχαν να θυμούνται τα καλύτερα, μέχρι και τον Γερμανό δημοσιογράφο, ανταποκριτή κρατικών ραδιοσταθμών στις Βρυξέλλες, που αναπάντεχα άκουσα να τον αναφέρει με σεβασμό μιλώντας για το περιεχόμενο μιας συνομιλίας τους εκεί στα κέντρα αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην κορύφωση του ελληνικού δράματος το '15. Και το δηλητήριο που είδα ότι χύνει σήμερα η ηγεσία της "Χρυσής Αυγής" για τον εκλιπόντα αποτελεί, φυσικά, τίτλο τιμής βαρύτιμο και απαστράπτοντα.
Ο Μανώλης Γλέζος ποτέ δεν προέβαλε το εγώ του, πάντα θεωρούσε τον εαυτό του και τη δράση του μέρος και καρπό της εποχής και της γενιάς του. Ένα χαρακτηριστικό σημείο από τις αφηγήσεις που εντυπωσίαζε τους μαθητές και τους νέους ήταν πάντα η γλαφυρή περιγραφή της ενθουσιώδους συμμετοχής των συνομηλίκων του (ο ίδιος πρωτοετής φοιτητής τότε) στονπόλεμο του 1940: πήγαιναν από μόνοι τους στα στρατολογικά γραφεία και ζητούσαν από τους υπαλλήλους να βρουν το όνομά τους στις καταστάσεις. Και αν τυχόν κανείς δεν έβρισκε το όνομά του, το τι βρισιές έλεγε ήταν πέρα από κάθε φαντασία... Αυτό το ενθουσιώδες εφηβικό και πατριωτικό πνεύμα, πιστεύω, δεν εγκατέλειψε ποτέ τον Μανώλη.
Ο Μανώλης Γλέζος ήταν νέος στις 28 Φεβρουαρίου 1943, όταν η Ελλάδα αποχαιρέτησε τον Κωστή Παλαμά με τα αθάνατα λόγια του Άγγελου Σικελιανού: "σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα". Κάτι ανάλογο θα του έπρεπε κι εκείνου σήμερα. Η συγκυρία, περίεργα δυσμενής και συννεφιασμένη, δεν το επιτρέπει. Όμως, έστω και νοερά, ας τον τιμήσουμε όπως ταιριάζει στις μορφές που άφησαν ανεξίτηλη την κληρονομιά και την παρακαταθήκη τους, σε όλους εκείνους που σήκωσαν τη χώρα μας και τον πολιτισμό της λίγο ψηλότερα. Γιατί αυτό ήταν ο Μανώλης Γλέζος σε όλα όσα έκανε, ένας άνθρωπος που διαρκώς εντασσόταν κάπου για το καλό του συνόλου, ένας αγωνιστής που πέτυχε να συνδέσει άρρηκτα τα αριστερά ιδανικά της κοινωνικής απελευθέρωσης με τον βαθύ, έμπρακτο και άδολο ελληνικό πατριωτισμό, με την αγάπη για τη γη που τον γέννησε και τον ανέδειξε, μια αγάπη τόσο ουσιαστική και όμορφη που δεν θα μπορούσε ποτέ να την κηλιδώσει με μίσος για τις πατρίδες των άλλων.
Αποχαιρετισμός με τιμή και δόξα, λοιπόν, και συνέχεια στον βίο μας με ψηλά πάντα το κεφάλι, όπως το έπραξε υποδειγματικά εκείνος και όπως πάντα το ήθελε για όλους μας!
Ανήκω στους ευλογημένους που τον γνώρισαν και συνομίλησαν μαζί του. Και είναι σήμερα μεγάλη η συγκίνησή μου καθώς αναλογίζομαι το εύρος και το βάθος της αναγνώρισης που κατάφερε να κερδίσει σε όλη τη διαδρομή του: από την ευγενική κυρία στην πλατεία του χωριού του, του Απεράθου, που όταν ρωτήσαμε πού είναι το σπίτι του μας είπε στη συνέχεια, χωρίς να ρωτήσουμε, ότι ήταν εκεί και θα μπορούσε να μας δεχτεί, από τους έφηβους μαθητές του Βαρβακείου που τους καθήλωνε με τη συναρπαστική αφήγησή του και κέρδιζε τον θαυμασμό τους για τη ζωντάνια, την απλότητα και την παλληκαριά του, από τους παλιούς συναγωνιστές και συντρόφους του που όλοι τους είχαν να θυμούνται τα καλύτερα, μέχρι και τον Γερμανό δημοσιογράφο, ανταποκριτή κρατικών ραδιοσταθμών στις Βρυξέλλες, που αναπάντεχα άκουσα να τον αναφέρει με σεβασμό μιλώντας για το περιεχόμενο μιας συνομιλίας τους εκεί στα κέντρα αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην κορύφωση του ελληνικού δράματος το '15. Και το δηλητήριο που είδα ότι χύνει σήμερα η ηγεσία της "Χρυσής Αυγής" για τον εκλιπόντα αποτελεί, φυσικά, τίτλο τιμής βαρύτιμο και απαστράπτοντα.
Ο Μανώλης Γλέζος ποτέ δεν προέβαλε το εγώ του, πάντα θεωρούσε τον εαυτό του και τη δράση του μέρος και καρπό της εποχής και της γενιάς του. Ένα χαρακτηριστικό σημείο από τις αφηγήσεις που εντυπωσίαζε τους μαθητές και τους νέους ήταν πάντα η γλαφυρή περιγραφή της ενθουσιώδους συμμετοχής των συνομηλίκων του (ο ίδιος πρωτοετής φοιτητής τότε) στονπόλεμο του 1940: πήγαιναν από μόνοι τους στα στρατολογικά γραφεία και ζητούσαν από τους υπαλλήλους να βρουν το όνομά τους στις καταστάσεις. Και αν τυχόν κανείς δεν έβρισκε το όνομά του, το τι βρισιές έλεγε ήταν πέρα από κάθε φαντασία... Αυτό το ενθουσιώδες εφηβικό και πατριωτικό πνεύμα, πιστεύω, δεν εγκατέλειψε ποτέ τον Μανώλη.
Ο Μανώλης Γλέζος ήταν νέος στις 28 Φεβρουαρίου 1943, όταν η Ελλάδα αποχαιρέτησε τον Κωστή Παλαμά με τα αθάνατα λόγια του Άγγελου Σικελιανού: "σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα". Κάτι ανάλογο θα του έπρεπε κι εκείνου σήμερα. Η συγκυρία, περίεργα δυσμενής και συννεφιασμένη, δεν το επιτρέπει. Όμως, έστω και νοερά, ας τον τιμήσουμε όπως ταιριάζει στις μορφές που άφησαν ανεξίτηλη την κληρονομιά και την παρακαταθήκη τους, σε όλους εκείνους που σήκωσαν τη χώρα μας και τον πολιτισμό της λίγο ψηλότερα. Γιατί αυτό ήταν ο Μανώλης Γλέζος σε όλα όσα έκανε, ένας άνθρωπος που διαρκώς εντασσόταν κάπου για το καλό του συνόλου, ένας αγωνιστής που πέτυχε να συνδέσει άρρηκτα τα αριστερά ιδανικά της κοινωνικής απελευθέρωσης με τον βαθύ, έμπρακτο και άδολο ελληνικό πατριωτισμό, με την αγάπη για τη γη που τον γέννησε και τον ανέδειξε, μια αγάπη τόσο ουσιαστική και όμορφη που δεν θα μπορούσε ποτέ να την κηλιδώσει με μίσος για τις πατρίδες των άλλων.
Αποχαιρετισμός με τιμή και δόξα, λοιπόν, και συνέχεια στον βίο μας με ψηλά πάντα το κεφάλι, όπως το έπραξε υποδειγματικά εκείνος και όπως πάντα το ήθελε για όλους μας!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου